Norwegia, znana ze swoich zapierających dech w piersiach fiordów, bogatej kultury i długiej historii, obchodzi różne święta państwowe w ciągu roku. Te święta dają Norwegom okazję do refleksji nad swoim dziedzictwem, wierzeniami religijnymi i dumą narodową. Towarzyszą im różne tradycje, spotkania rodzinne i wydarzenia społecznościowe. Poniżej znajdziesz szczegółowy opis najważniejszych świąt państwowych w Norwegii, wzbogacony o norweskie słownictwo i zwroty, które pomogą lepiej je zrozumieć.
Nowy Rok (Nyttårsdag) – 1 stycznia
Nyttårsdag oznacza początek nowego roku i jest obchodzony z dużym entuzjazmem. Poprzedzająca go noc, czyli Nyttårsaften (Sylwester), jest świętowana fajerwerkami (fyrverkeri), imprezami (fester) i spotkaniami rodzinnymi (familiesammenkomster). O północy niebo rozświetlają kolorowe fajerwerki, symbolizujące nadejście nowego roku. Ludzie często robią nyttårsforsetter (noworoczne postanowienia), obiecując poprawę różnych aspektów swojego życia w nadchodzącym roku. Sam dzień Nowego Roku zazwyczaj spędzany jest w spokojnej atmosferze, odpoczywając po nocnych obchodach i reflektując nad minionym rokiem.
Wielki Czwartek (Skjærtorsdag) – Czwartek przed Wielkanocą
Skjærtorsdag obchodzony jest podczas Den stille uke (Wielki Tydzień) i upamiętnia Den siste nattverden (Ostatnią Wieczerzę) Jezusa Chrystusa z jego apostołami. Jest to ważny dzień w kalendarzu chrześcijańskim, często oznaczony gudstjenester (nabożeństwami) i cichą refleksją. Wielu Norwegów wykorzystuje ten długi weekend na wyjazd do swojej hytta (chatki) w górach lub na wsi, rozpoczynając swoją påskeferie (wakacje wielkanocne). Dzień ten zazwyczaj spędzany jest z rodziną, jedząc proste posiłki i rozpoczynając obchody Wielkanocy.
Wielki Piątek (Langfredag) – Piątek przed Wielkanocą
Langfredag jest dniem żałoby i refleksji nad korsfestelse (ukrzyżowaniem) Jezusa Chrystusa. Jest to jeden z najbardziej uroczystych dni w kalendarzu chrześcijańskim. Norwegowie uczestniczą w kirketjenester (nabożeństwach kościelnych) i angażują się w ciche rozważania. Sklepy i szkoły są zamknięte, a atmosfera jest pełna powagi i skupienia. Tradycyjne posiłki tego dnia są zazwyczaj prostsze, co odzwierciedla powagę dnia.
Niedziela Wielkanocna (Påskedag)
Påskedag świętuje oppstandelse (zmartwychwstanie) Jezusa Chrystusa. Jest to radosna okazja, oznaczona gudstjenester i uroczystymi familie måltider (posiłkami rodzinnymi). Dzieci czekają na påskeegg jakt (polowanie na wielkanocne jajka), podczas którego szukają czekoladowych jajek ukrytych wokół domu lub ogrodu. Data Wielkanocy zmienia się co roku, przypadając na pierwszą niedzielę po pierwszej pełni księżyca po vårjevndøgn (równonocy wiosennej). Tradycyjne wielkanocne posiłki często zawierają lam (jagnięcinę), symbolizującą nowe życie i wiosnę.
Poniedziałek Wielkanocny (Andre påskedag)
Andre påskedag to dzień po Niedzieli Wielkanocnej, kontynuujący obchody z dodatkowymi spotkaniami rodzinnymi i aktywnościami na świeżym powietrzu. Często oznacza początek våren (wiosny), kiedy Norwegowie cieszą się przebudzeniem natury. Ludzie zazwyczaj wracają ze swoich påsketur (wielkanocnych wycieczek) w góry lub na wieś, ciesząc się ostatnimi chwilami wakacji przed powrotem do pracy.
Święto Pracy (Arbeidernes dag) – 1 maja
Arbeidernes dag jest międzynarodowym świętem uznającym wkład i osiągnięcia arbeidere (pracowników). W Norwegii dzień ten obchodzony jest parader (paradami), taler (przemówieniami) i różnymi wydarzeniami organizowanymi przez związki zawodowe (fagforeninger) w celu promowania praw pracowników. Dzień ten wiąże się także z politiske demonstrasjoner (demonstracjami politycznymi), podczas których ludzie walczą o sprawiedliwość społeczną i ekonomiczną. Jest to dzień solidarności i refleksji nad znaczeniem pracy w budowaniu dobrobytu narodowego.
Dzień Konstytucji (Grunnlovsdag) – 17 maja
Grunnlovsdag to narodowy dzień Norwegii, upamiętniający podpisanie norweskiej konstytucji w 1814 roku w Eidsvoll. Jest to dzień pełen nasjonal stolthet (dumą narodową), oznaczony kolorowymi parader (paradami), szczególnie barnetoget (parada dzieci), gdzie dzieci szkolne maszerują po ulicach, machając norske flagg (norweskimi flagami) i śpiewając patriotyczne piosenki. Wiele osób nosi bunad (tradycyjny norweski strój), dodając świątecznego nastroju. Dzień ten pełen jest muzyki, przemówień i wydarzeń społecznościowych, kończących się spotkaniami rodzinnymi, gdzie ludzie cieszą się tradycyjnymi potrawami, takimi jak pølser (hot dogi) i is (lody).
Wniebowstąpienie (Kristi himmelfartsdag) – 40 dni po Wielkanocy
Kristi himmelfartsdag upamiętnia himmelfart (wniebowstąpienie) Jezusa Chrystusa do nieba. Ten dzień wolny od pracy obchodzony jest przez gudstjenester i spotkania rodzinne. Wielu Norwegów korzysta z długiego weekendu na aktywności na świeżym powietrzu, takie jak wędrówki górskie czy spędzanie czasu w swoich domkach letniskowych. Jest to dzień zarówno religijnej celebracji, jak i cieszenia się pięknem przyrody.
Zielone Świątki (Pinsedag) – 7. niedziela po Wielkanocy
Pinsedag, znany również jako Pentecost, świętuje zstąpienie Den Hellige Ånd (Ducha Świętego) na apostołów, oznaczając narodziny Kościoła Chrześcijańskiego. Ten religijny dzień obchodzony jest przez gudstjenester i rodzinne aktywności. Jest to czas na refleksję nad duchowym znaczeniem dnia oraz na cieszenie się uroczystymi posiłkami z bliskimi.
Poniedziałek Zielonoświątkowy (Andre pinsedag) – Dzień po Zielonych Świątkach
Andre pinsedag to dzień po Zielonych Świątkach, kontynuujący obchody z dodatkowymi gudstjenester i spotkaniami rodzinnymi. Wielu ludzi korzysta z tego dnia, aby odpocząć i cieszyć się na świeżym powietrzu, ponieważ jest to dzień wolny od pracy. Długi weekend daje doskonałą okazję do rodzinnych wycieczek i cieszenia się późnowiosenną pogodą.
Boże Narodzenie (Første juledag) – 25 grudnia
Første juledag to ważne święto obchodzące fødsel (narodziny) Jezusa Chrystusa. Świętowanie rozpoczyna się wieczorem poprzedniego dnia, czyli Julaften (Wigilia), kiedy rodziny zbierają się na uroczystą kolację, często składającą się z ribbe (żeberka wieprzowe), pinnekjøtt (suszone żeberka jagnięce) i lutefisk (marynowana ryba). Wielu ludzi uczestniczy w midnattsgudstjeneste (pasterce), aby powitać dzień Bożego Narodzenia. Sam Første juledag spędzany jest z najbliższą rodziną, ciesząc się spokojnym dniem, jedząc julemåltider (świąteczne posiłki), wymieniając julegaver (prezenty bożonarodzeniowe) i rozważając duchowe znaczenie święta.
Drugi dzień świąt (Andre juledag) – 26 grudnia
Andre juledag to drugi dzień świąt, często spędzany na odwiedzaniu dalszej rodziny i przyjaciół, jedząc restemat (pozostałe jedzenie świąteczne) i odpoczywając. Jest to również popularny dzień na zakupy podczas romjulssalg (poświątecznych wyprzedaży), gdzie można znaleźć wiele przecenionych towarów. Dzień ten daje doskonałą okazję do kontynuowania świątecznego ducha w bardziej swobodnej atmosferze, często z aktywnościami na świeżym powietrzu, jeśli pogoda na to pozwala.
Słowniczek
- Nyttårsdag – Nowy Rok
- Nyttårsaften – Sylwester
- Fyrverkeri – Fajerwerki
- Fester – Imprezy
- Familiesammenkomster – Spotkania rodzinne
- Nyttårsforsetter – Noworoczne postanowienia
- Skjærtorsdag – Wielki Czwartek
- Den stille uke – Wielki Tydzień
- Den siste nattverden – Ostatnia Wieczerza
- Gudstjenester – Nabożeństwa
- Påskeferie – Wakacje wielkanocne
- Hytta – Chatka
- Langfredag – Wielki Piątek
- Korsfestelse – Ukrzyżowanie
- Kirketjenester – Nabożeństwa kościelne
- Påskedag – Niedziela Wielkanocna
- Oppstandelse – Zmartwychwstanie
- Familie måltider – Posiłki rodzinne
- Påskeegg jakt – Polowanie na wielkanocne jajka
- Vårjevndøgn – Równonoc wiosenna
- Lam – Jagnięcina
- Andre påskedag – Poniedziałek Wielkanocny
- Våren – Wiosna
- Påsketur – Wielkanocna wycieczka
- Arbeidernes dag – Święto Pracy
- Arbeidere – Pracownicy
- Parader – Parady
- Taler – Przemówienia
- Politiske demonstrasjoner – Demonstracje polityczne
- Fagforeninger – Związki zawodowe
- Grunnlovsdag – Dzień Konstytucji
- Nasjonal stolthet – Duma narodowa
- Tog – Parada
- Bunad – Tradycyjny norweski strój
- Barnetoget – Parada dzieci
- Norske flagg – Norweskie flagi
- Is – Lody
- Pølser – Hot dogi
- Kristi himmelfartsdag – Wniebowstąpienie
- Himmelfart – Wniebowstąpienie
- Pinsedag – Zielone Świątki
- Den Hellige Ånd – Duch Święty
- Første juledag – Boże Narodzenie
- Fødsel – Narodziny
- Julemåltider – Świąteczne posiłki
- Julegaver – Prezenty bożonarodzeniowe
- Julaften – Wigilia
- Midnattsgudstjeneste – Pasterka
- Ribbe – Żeberka wieprzowe
- Pinnekjøtt – Suszone żeberka jagnięce
- Lutefisk – Marynowana ryba
- Andre juledag – Drugi dzień świąt
- Romjulssalg – Poświąteczne wyprzedaże
- Restemat – Pozostałe jedzenie świąteczne
Święta państwowe w Norwegii odzwierciedlają jej bogate dziedzictwo kulturowe i religijne. Te dni dają okazję do refleksji, świętowania i spędzania czasu z bliskimi, co czyni je integralną częścią życia Norwegów. Bez względu na to, czy jest to powaga Langfredag, radość Påskedag, czy duma narodowa Grunnlovsdag, każde święto obchodzone jest z unikalnymi tradycjami i silnym poczuciem wspólnoty.
